Do 1999 r. istniał system budżetowy i zaopatrzeniowy finansowania opieki zdrowotnej. Zakłady ochrony zdrowia jako jednostki budżetowe prowadziły zarządzanie finansami w oparciu o ustawę budżetową, w której finansowane były poszczególne rodzaje wydatków poniesionych w bieżącej działalności. Kwota przekazanych środków nie pokrywała tych kosztów i nie zależała od ilości i jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych, które nie były celem poprzedniego systemu finansowania.
Zmiany w finansowaniu polegające na wprowadzeniu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego od 1999 roku wzmocniły świadczenia zdrowotne, stały się również usługą w transakcjach biznesowych. Kasy chorych finansują świadczenia zdrowotne w zależności od ich zakresu i liczby występów poszczególnych świadczeniodawców. Sytuacja ta stwarza konkurencję dla dostawcy usług medycznych dla pacjenta i dla pieniędzy. Tworząc mechanizmy rynkowe po stronie świadczeniodawców, w praktyce kierownicy zakładów powinni działać na rzecz minimalizacji kosztów, dbając jednocześnie o poprawę dostępności, zakresu i jakości świadczeń zdrowotnych, co powinno skutkować zwiększeniem rentowności zakładu.[1]
Rynek świadczeń zdrowotnych w Polsce jest rynkiem regulowanym podlegającym regulacjom ustawowym dotyczącym zasad finansowania, standardów postępowania i sprzętu, a także zasad zakupu przez kasy chorych.
Istnieją dwa główne prawa regulujące zachowanie uczestników rynku zdrowia:
– Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym , która m.in wprowadza regulacje składki, określające wysokość środków przeznaczonych przez państwo dla płatnika na realizację świadczeń zdrowotnych. Określa zasady dostępu do tych świadczeń, np.:[2]
- kto może z nich korzystać i na jakich warunkach,
- do których wymagane są skierowania specjalistyczne,
- swobodny wybór lekarza, tylko w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej
- za które system nie płaci usług, np. chirurgia plastyczna do celów kosmetycznych, medycyna pracy itp.,
- za jakie usługi i w jakim zakresie zwracane są koszty ich realizacji.
– Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej stanowi podstawę prawną funkcjonowania świadczeniodawców w postaci zakładów opieki zdrowotnej. Funkcjonowanie całego systemu sektora publicznego świadczeniodawcy wynika z tej ustawy i jest realizowane w formie samodzielnej publicznej placówki opieki zdrowotnej. Ustawa ta określa świadczenia zdrowotne, które są przedmiotem obrotu na rynku medycznym między kasą chorych a świadczeniodawcą. Obowiązek udzielania świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia jest również obowiązkowy. Już z tego powodu ograniczenie usług zdrowotnych wykorzystywanych przez kasy chorych wydaje się nielegalne. Ustawa wspomina również o obowiązkowym stosowaniu przez publiczne zakłady opieki zdrowotnej oficjalnych cen w przypadku oczekiwania zapłaty za świadczenia odrębnymi przepisami.[3]
Zespoły konsultantów krajowych i regionalnych określają standardy diagnostyki i leczenia. Kasy chorych ustalają własne wymagania dotyczące sprzętu i personelu oraz wybierają miejsca obsługi i określają ich limity, co powoduje brak konkurencji.
[1] Biuletyn nr 5 A.Koronkiewicz :Modele finansowania opieki zdrowotnej – aktualny przegląd porównawczy . Centrum Organizacja i ekonomika zdrowia 2000,s.18-20
[2] Biuletyn nr 5 A.Koronkiewicz :Modele finansowania opieki zdrowotnej – aktualny przegląd porównawczy . Centrum Organizacja i ekonomika zdrowia 2000,s.20
[3] Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991r.o zakładach opieki zdrowotnej z późniejszymi zmianami
Więcej prac z zakresu zdrowia publicznego na stronie prace promocja zdrowia. Prace za darmo.