Ogólna charakterystyka Internetu

praca dyplomowa z zarządzania

Przedmowa

Jeszcze pod koniec lat 80. mało kto znał znaczenie słowa „Internet”. W firmach królowały teleksy, a technologia WWW (World Wide Web) nie była w ogóle dostępna. Wzrost mocy obliczeniowej mikrokomputerów, ich dostępność dla masowego użytkownika oraz, co moim zdaniem jest najważniejsze, rozwój aplikacji opartych na filozofii GUI (Graphical User Interface) doprowadziły do powstania technologii WWW i gwałtownego rozwoju World Wide Web.

Internet, jako specyficzne medium masowe, okazał się niezwykle ekspansywny na płaszczyźnie społecznej – w krótkim czasie został przyswojony do niemal wszystkich aspektów życia społecznego. W ciągu zaledwie kilkunastu lat od stworzenia interfejsu World Wide Web miliony indywidualnych użytkowników oraz przedstawicieli wszelkiego rodzaju firm i instytucji z niemal całego świata codziennie przemierzają obszary internetowej autostrady informacyjnej. W sieci tworzą się grupy religijne, toczą się wirtualne wojny, zarabia się (lub bankrutuje) pieniądze, ludzie kupują, sprzedają, uczą się, kradną i wreszcie – nawet wirtualnie romansują.

Każde opracowanie dotyczące Internetu musi zawierać przynajmniej minimalną liczbę terminów informatycznych. Dla osób bez wiedzy informatycznej lub znajomości podstawowych pojęć zrozumienie istoty takiego opracowania może być niemożliwe.

Z tego powodu postanowiłem podzielić całość mojej pracy na trzy główne bloki tematyczne, z których ten podrozdział poświęciłem wprowadzeniu do zagadnień związanych z Internetem, przedstawieniu historii Internetu, teoretycznym podstawom funkcjonowania sieci oraz kilku podstawowym pojęciom dotyczącym Internetu.

Podstawy Internetu

Internet to zbiór tysięcy różnych sieci komputerowych komunikujących się ze sobą za pomocą wspólnego protokołu komunikacyjnego TCP/IP. Internet został zaprojektowany tak, że w przypadku awarii części sieci lub jednego z komputerów-hostów informacje docierają do celu inną trasą niż ta, która uległa awarii. Protokół TCP/IP zapewnia, że komunikacja między komputerami jest solidna i niezawodna. Zasada działania tego protokołu jest bardzo prosta. Zanim informacja zostanie wysłana z jednego komputera do drugiego, jest dzielona na ponumerowane, odpowiednio nazwane i zaadresowane pakiety. Komputer odbiorcy zbiera otrzymane dane i na podstawie informacji dostarczonych przez protokół TCP/IP łączy je z powrotem w jedną całość. Jeśli jeden z pakietów nie dotrze do celu, jest wysyłany ponownie, ale tym razem prawdopodobnie inną drogą.

Internet to globalny system wymiany informacji oparty na technologiach sieci komputerowych. Na poziomie oprogramowania podstawą funkcjonowania Internetu jest oprogramowanie działające w oparciu o architekturę klient-serwer. Zadaniem programów typu klient jest (na prośbę użytkownika) wysłanie do programu typu serwer prośby o wykonanie określonej usługi. Programy typu serwer są wykorzystywane do realizacji żądań programów typu klient.

Na przykład: przeglądarka internetowa (Explorer lub Navigator) zainstalowana na komputerze użytkownika sieci, jako program kliencki, wysyła do zdalnego komputera, wyposażonego w oprogramowanie typu serwer, żądanie wyświetlenia danej strony internetowej – serwer wykonuje usługę, odwołując się do zasobów komputera, na którym jest zainstalowany, i wysyłając je do programu typu klient.

Bardzo często termin Internet jest mylony z terminem WWW (World Wide Web).

WWW nie jest siecią komputerową (ani zbiorem sieci). WWW to programowy system komunikacji i wymiany informacji hipertekstowych używany w sieci World Wide Web.

Cechą charakterystyczną WWW jest to, że składa się z hipertekstu, czyli informacji, która niekoniecznie ma strukturę liniową. Dokumenty WWW tworzą sieć powiązań (WEB) między sobą za pomocą tzw. linków, czyli odniesień w jednym dokumencie do innych dokumentów. Kliknięcie na link powoduje załadowanie i wyświetlenie, za pomocą programu klienckiego (tutaj przeglądarki internetowej), żądanego dokumentu.

Jak napisałem wcześniej, WWW jest systemem wymiany informacji i komunikacji i jako taki umożliwia zarówno przekazywanie informacji, jak i ich gromadzenie. Te cechy WWW sprawiają, że nie jest to tylko jednokierunkowe medium masowe, ale system umożliwiający komunikację interaktywną. Używając formularzy HTML, programów CGI i środowiska SSI, programista WWW może stworzyć system do manipulowania strukturą hipertekstu.

Każdy komputer działający w Internecie musi mieć swój unikalny identyfikator. Jest to tak zwany numer IP, który jest ustalany według hierarchicznego i numerycznego schematu. Dzięki systemowi nazewnictwa domen internetowych DNS istnieje zgodność między numerami IP (np. 130.122.7.9) a popularnymi nazwami adresów (np.:sci.pl).

Nazwy alfanumeryczne są znacznie łatwiejsze w użyciu, zapamiętaniu i interpretacji niż „czyste” numery IP. Nazwy domen składają się z ciągów znaków oddzielonych kropkami. Ciąg umieszczony w rzędzie jako pierwszy od prawej to nadrzędna nazwa domeny. Zazwyczaj określa on rodzaj organizacji będącej właścicielem domeny lub kraj pochodzenia.

Przeglądarki, w procesie wyszukiwania i interpretowania informacji o sieci, używają protokołów i systemów adresowych.

W zależności od typu usługi przeglądarki uzyskują dostęp do informacji przechowywanych na serwerach internetowych, stosując specyficzny dla danego typu zestaw reguł komunikacji (protokół). Przeglądarki mogą komunikować się z serwerami za pomocą następujących protokołów :

1. HTTP(Hypr Text Transfer Protocol) – służy do przesyłania hipertekstu przez sieci komputerowe.
2. FTP (File Transfer Protocol) – służy do przesyłania plików.
3. GOPHER- Umożliwia udostępnianie informacji za pomocą systemu menu, dokumentów i połączeń z sesjami TELNET.
4. NEWS- (Network News Transfer Protocol, NNTP) – jest to protokół służący do dystrybucji wiadomości w sieci Usenet. Usenet nie jest siecią komputerową, ale systemem przesyłania opóźnionych w czasie wypowiedzi tekstowych między współpracującymi komputerami.

Adres, który odnosi się do konkretnego zasobu w Internecie, nazywamy URL (Uniform Resource Locator). Adres URL jest oparty na składni, która określa możliwy sposób dostępu do zasobu. Adres URL zawiera ścieżkę do dokumentu oraz inne informacje, takie jak rodzaj protokołu (w zależności od rodzaju usługi):

• http://www.sci.pl – adres ten odnosi się do komputera sieciowego, na którym zainstalowany jest serwer WWW obsługujący domenę pl. Wpisanie tego adresu do przeglądarki spowoduje załadowanie i wyświetlenie przez program kliencki dokumentu hipertekstowego, o czym świadczy początkowy fragment adresu warunkujący użycie protokołu HTTP.
• ftp://ftp2.qdnet.pl – ten adres URL odnosi się do serwera ftp.
• news:pl.rec.amiga – To jest adres URL odnoszący się do usenetowej grupy dyskusyjnej.

Jak już wcześniej pisałem, Internet jest globalnym systemem komunikacji i wymiany informacji. WWW można ogólnie podzielić na dwie grupy obszarów komunikacyjnych/informacyjnych:

-komercyjne obszary, w tym między innymi: korporacyjne strony internetowe, systemy handlu elektronicznego lub wymiany danych biznesowych .

-niekomercyjne obszary, w tym, ale nie tylko, usługi edukacyjne, studia i szkolenia online, ewangelizacja internetowa, strony internetowe organizacji rządowych lub non-profit, nawet akcje charytatywne (np. „Pajacyk 2000”) i wiele innych.

Informacje w sieci World Wide Web są najczęściej organizowane w plikach zwanych stronami internetowymi. Strony mogą zawierać trzy rodzaje prezentacji danych:

• tekst zawierający znaki: litery alfabetu, cyfry, kule itp.
• grafika, czyli tzw. cliparty, zdjęcia, ilustracje, wizualizacje 3d i inne statyczne elementy wizualne.
• multimedia, czyli dźwięk, animacja, wideo lub audio.

Oprócz danych prezentowanych na stronach internetowych w sposób opisany powyżej, strony internetowe mogą również zawierać programy, np. reagujące na zachowanie osoby przeglądającej stronę.

Strony internetowe są przechowywane na dyskach twardych komputerów pełniących rolę serwerów. Program klienta (przeglądarka internetowa) wysyła do serwera żądanie wyświetlenia strony internetowej, serwer odwołuje się do zasobów komputera, na którym jest zainstalowany, i przekazuje przeglądarce kopie żądanych informacji. Przeglądarka interpretuje je i wyświetla w zaprogramowanej formie. Wyświetlanie i interpretacja informacji przesyłanych przez serwer do przeglądarki odbywa się na komputerze klienckim, czyli na komputerze użytkownika przeszukującego zasoby sieci. Jeśli do strony internetowej dołączony jest program, bardzo często zdarza się, że użytkownik za pośrednictwem klienta zdalnie uruchamia taki program na platformie serwera, po czym serwer jedynie przesyła efekt działania takiego programu do przeglądarki.

Od czasu powstania WWW liczba dostępnych stron internetowych wzrosła do wielu milionów.

Użyteczność tak ogromnego zbioru danych byłaby zerowa, gdyby użytkownicy WWW nie mogli opracować modyfikowalnego systemu wyszukiwania konkretnych informacji.

Jednym z najczęstszych sposobów wyszukiwania informacji jest korzystanie z tzw. linków, czyli odnośników umieszczonych na jednej stronie internetowej do innych, zwykle podobnych stron. Zdecydowanie najpopularniejszym sposobem przechowywania informacji o zasobach internetowych i wykorzystywania tych informacji do wyszukiwania konkretnych danych jest stosowanie tzw. systemów wyszukiwania w sieci . Wyszukiwarki internetowe to programy zintegrowane z ogromnymi bazami danych o zasobach internetowych. Informacje w systemach wyszukiwania są zwykle skatalogowane tematycznie, a wyszukiwanie opiera się na systemie słów kluczowych i operatorów (i, lub itp.). Dodanie nowego hasła do bazy danych wyszukiwarki odbywa się zwykle za pomocą polecenia add poprzez wypełnienie odpowiedniego formularza na ekranie. Istnieje wiele różnych wyszukiwarek, np. Yahoo, Lycos, Altavista, Infoseek, HotBot, Google czy polska wyszukiwarka Wow (są to tylko rdzenne części ich nazw, np. pełny adres wyszukiwarki Yahoo to – www. yahoo. com).

W praktyce korzystanie z Internetu jest bardzo proste i nie wymaga szerokiej wiedzy specjalistycznej. Aby uzyskać dostęp do Internetu, przeciętny użytkownik potrzebuje komputera z modemem lub kartą sieciową. Po podłączeniu do sieci wystarczy uruchomić odpowiednio skonfigurowany program kliencki. Programy najczęściej używane do uzyskania dostępu do usług internetowych to Internet Explorer, Netscape Navigator, Outlook Express , Netscape Massenger , dwa pierwsze służą do przeglądania stron WWW, a pozostałe są klientami poczty i Usenetu.

Na zakończenie tego krótkiego wprowadzenia chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze kilka cech Internetu, które tak wyraźnie odróżniają go od innych mediów.

Pierwszą i moim zdaniem najważniejszą cechą odróżniającą Internet od innych mediów masowych jest interaktywność tego medium. Innymi słowy, użytkownik ma duży wpływ na sposób wyświetlania pożądanych informacji, ale również w środowisku WWW może bezpośrednio modyfikować zawartość np. stron WWW, dostosowując je do swoich potrzeb. Przykładem takiej interaktywności są serwisy WWW, które zawierają programy uruchamiane przez użytkownika podczas korzystania ze strony. Użytkownik przekazuje programowi dane wejściowe (np. swój wiek) i otrzymuje przetworzone dane wyjściowe (np. datę urodzenia).

Drugą omawianą cechą Internetu są multimedia. W Internecie nie ma żadnych ograniczeń co do formy przesyłanych informacji. Może to być tekst, ilustracje, dźwięk, obrazy statyczne i ruchome lub przekaz wideo analogiczny (pod względem formy, nie technologii) do telewizji.

Kolejną cechą jest ciągłość czasowa procesu nadawania. Internet jest dostępny 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu i 364 dni w roku.

Z reguły nie ma określonych godzin emisji, a materiały publikowane w sieci są dostępne o każdej porze dnia, przynajmniej przez jakiś czas.

Na koniec chciałbym wspomnieć jeszcze jedną bardzo ważną cechę Internetu: łatwość publikacji. Praktycznie każdy, bez długich przygotowań i wiedzy, może stworzyć prostą stronę internetową. Kiedy strona jest już gotowa, opublikowanie jej w sieci i udostępnienie masowemu odbiorcy jest również bardzo proste i, co najważniejsze, nie wymaga żadnych nakładów finansowych.

Internet jest medium (i zjawiskiem społecznym), które powstało i w ciągu 30 lat swojego istnienia ewoluowało w wyniku planowych działań poprzedzonych pracą koncepcyjną. Innymi słowy, zawsze istniała idea, zwykle nietechniczna, ale społecznie komunikatywna (np. koncepcja światowego systemu dostępu do zasobów literackich, XANADU), a następnie rozwiązania techniczne skonstruowane w odpowiedzi na tę ideę.

Można chyba bez cienia przesady powiedzieć, że historia Internetu to historia wizjonerów.

Vannevar Bush, Ted Nelson, Tim Barners-Lee czy Marc Andreesen to tylko niektóre nazwiska osób, które swoimi pomysłami z pogranicza informatyki, socjologii, psychologii czy filozofii przyczyniły się do rozwoju Internetu na poziomie technologicznym i społecznym. Kolejna część mojej pracy jest poświęcona wyżej wymienionym autorom i będzie zawierała ogólne omówienie historii Internetu.

Dla osób szukających pomocy w pisaniu prac z zarządzania polecamy serwis pisanie prac z zarządzania.