Systemy wspomagające zarządzanie produkcją w Polsce
Około 20% systemów wspomagających zarządzanie w Polsce obejmuje moduły związane z planowaniem zasobów produkcyjnych. Coraz częściej decydują się na nie również małe i średnie przedsiębiorstwa. Statystyki dostarczane przez dostawców jednak nie zawsze odzwierciedlają rzeczywiste wykorzystanie tych modułów.
Wdrożenie modułów produkcyjnych jest zdecydowanie trudniejsze i bardziej kosztowne niż innych elementów systemu ERP. Jednakże, usprawnienie zarządzania procesami produkcyjnymi w średnich firmach może przynieść większe korzyści niż wdrożenie nawet najlepszego pakietu finansowo-księgowego. Przykłady tych korzyści to optymalizacja zapasów, skrócenie cyklu produkcji, lepsze wykorzystanie zasobów, dostosowanie produkcji do zmieniających się potrzeb klientów oraz kontrola kosztów produkcji. Firmy, które osiągnęły sukces rynkowy, często napotykają na problem zarządzania produkcją i w pewnym momencie nie są w stanie efektywnie funkcjonować bez wsparcia informatycznego.
Problemy z wdrożeniem
Funkcjonalności związane z obsługą procesów produkcyjnych są dostępne w niemal każdym systemie ERP na rynku, jednak nie zawsze są wdrażane w pierwszej kolejności. Często dostawcy nie wyróżniają klientów korzystających z modułów MRP II, włączając w swoje referencje również firmy, które nie prowadzą działalności produkcyjnej.
Jerzy Nowak, prezes katowickiego oddziału PTI, zwraca uwagę na to, że niektóre firmy, np. biura handlowe, wdrażają moduły MRP II, ponieważ są do tego zmuszone, kupując zintegrowane systemy ERP lub dostosowując się do standardów grup kapitałowych.
Grupa docelowa systemów MRP II
Systemy MRP II są stosowane głównie w dużych zakładach produkcyjnych, ale cieszą się również popularnością w średnich przedsiębiorstwach. Marek Zachara z Qumak-Sekom zauważa, że systemy te są dedykowane firmom prowadzącym produkcję dyskretną, gdzie liczba wyrobów i materiałów jest na tyle duża, że zarządzanie nimi bez odpowiedniego wsparcia staje się niemożliwe.
Klienci zachodnich producentów to często lokalne filie zagranicznych firm, które dążą do ujednolicenia standardów informatycznych w całej swojej sieci. Wiele z tych firm po wejściu na polski rynek w latach 90. początkowo otwierało biura handlowe, a następnie uruchamiało lokalną produkcję.
Trudności w pozyskiwaniu nowych klientów
Zdobycie nowych klientów wśród firm produkcyjnych jest trudnym zadaniem, zwłaszcza w okresie recesji gospodarczej. Marek Zachara zwraca uwagę, że choć liczba nowych klientów może być niewielka, to istniejący użytkownicy systemów MRP II często dokupują dodatkowe moduły, co stanowi istotny wkład w przychody.
Jerzy Nowak zauważa, że wiele firm, zwłaszcza państwowych, unika zakupu systemów tej klasy, czekając na inwestora strategicznego, który często pochodzi z zagranicy i dopiero po jego decyzji firma podejmuje kroki w kierunku wdrożenia nowego systemu.
Jednym z wyzwań przy wdrożeniu systemu MRP II jest przekonanie decydentów o tym, że komputer będzie zarządzał procesami produkcyjnymi. Ważne są także aktualne trendy rynkowe – wiele firm koncentruje się na analizie zachowań klientów i szukaniu sposobów na zwiększenie przychodów, zamiast na usprawnianiu procesów wewnętrznych.
Przykład sukcesu – wdrożenie systemu w fabryce rowerów Kross
Jednym z przykładów skutecznego wdrożenia systemu ERP jest fabryka rowerów Kross w Przasnyszu. Rozwiązanie wdrożone przez Scala Business Solutions Polska obejmowało pełną obsługę produkcji, gospodarki materiałowej, procesów zakupów i sprzedaży oraz finansów. Dzięki integracji systemów, dział finansowy otrzymuje na bieżąco informacje o kosztach produkcji oraz stanie robót, co jest kluczowe przy produkcji sezonowej. Dodatkowo, system pozwala na automatyczne przesyłanie danych o realizacji zamówień, co eliminuje konieczność ręcznego wprowadzania tych informacji przez użytkowników.
Co przyniesie przyszłość?
Choć systemy MRP II są obecnie popularne, w przyszłości mogą zostać zastąpione rozwiązaniami klasy ASCP (Advanced Supply Chain Planning), które optymalizują plany przy ograniczonych zasobach. ASCP ma potencjał do przezwyciężenia ograniczeń systemów MRP, szczególnie w zakresie optymalizacji kosztów magazynowania, zysku, terminów dostaw i innych warunków.
Systemy MRP II, choć popularne, często spotykają się z oporem we wdrażaniu z uwagi na koszty oraz czasochłonność procesu implementacji. Firmy, które decydują się na te rozwiązania, muszą liczyć się z reorganizacją procesów wewnętrznych, co nie zawsze jest łatwe do zaakceptowania przez kadrę zarządzającą. Przekształcenie sposobu zarządzania zapasami, synchronizacja działań między różnymi działami firmy oraz ścisła kontrola nad cyklem produkcyjnym wymagają zaawansowanego planowania i inwestycji w szkolenia pracowników. Jednak nawet po skutecznym wdrożeniu, osiągnięcie pełnej efektywności systemu może zająć kilka miesięcy, a w niektórych przypadkach nawet lat.
Kolejnym problemem związanym z wdrożeniem systemów MRP II jest brak zrozumienia korzyści, jakie mogą one przynieść firmie. Wielu przedsiębiorców, zwłaszcza z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, obawia się, że koszty wdrożenia przewyższą potencjalne zyski. Zdarza się również, że firmy decydują się na wdrożenie systemu, ale nie są w stanie w pełni wykorzystać jego możliwości, co prowadzi do niezadowolenia i błędnych wniosków dotyczących efektywności rozwiązania.
W niektórych przypadkach firmy traktują wdrożenie systemu MRP II jako konieczność wynikającą z presji ze strony partnerów biznesowych lub grup kapitałowych, a nie jako strategiczne narzędzie do zarządzania. Taka sytuacja może prowadzić do braku zaangażowania na poziomie zarządu i pracowników, co negatywnie wpływa na efektywność wdrożenia i wykorzystanie pełnych możliwości systemu.
Jednak korzyści, które wynikają z implementacji tego rodzaju systemów, są znaczące. Dzięki optymalizacji procesów produkcyjnych przedsiębiorstwa mogą lepiej zarządzać swoimi zasobami, co przekłada się na redukcję kosztów operacyjnych, szybsze realizowanie zamówień i lepsze planowanie produkcji. Dla firm, które prowadzą produkcję na szeroką skalę, nawet niewielkie usprawnienia mogą przynieść duże oszczędności i poprawić pozycję konkurencyjną na rynku.
Warto również wspomnieć, że systemy MRP II nie są rozwiązaniem statycznym – technologie te rozwijają się, dostosowując do zmieniających się potrzeb rynku. Integracja z nowoczesnymi narzędziami analitycznymi oraz zaawansowanymi systemami raportowania pozwala na jeszcze lepsze monitorowanie i optymalizację procesów produkcyjnych. Z biegiem czasu firmy, które zdecydują się na inwestycję w takie rozwiązania, będą mogły dostosowywać swoje strategie zarządzania do dynamicznych zmian w otoczeniu gospodarczym, co może okazać się kluczowe w utrzymaniu przewagi konkurencyjnej.
Dodatkowo, wdrożenie systemu MRP II wpływa pozytywnie na komunikację wewnętrzną w firmie. Automatyzacja procesów pozwala na szybki dostęp do kluczowych danych, co ułatwia podejmowanie decyzji zarządczych i operacyjnych. Przejrzystość informacji dotyczących stanu zapasów, planów produkcyjnych i realizacji zamówień eliminuje wiele problemów związanych z ręcznym zarządzaniem i minimalizuje ryzyko błędów. Dla firm produkcyjnych, zwłaszcza tych, które działają na rynku międzynarodowym, jest to element kluczowy w zapewnieniu płynności operacyjnej i terminowej realizacji kontraktów.
Z drugiej strony, nie można ignorować wyzwań związanych z wdrożeniem systemów klasy MRP II. Oprócz kosztów finansowych, jakie ponosi firma, wdrażając tego typu rozwiązania, istnieje także konieczność dostosowania struktury organizacyjnej. W wielu przypadkach wdrożenie nowego systemu wiąże się z koniecznością przeprowadzenia restrukturyzacji lub zmiany ról poszczególnych pracowników. Może to prowadzić do oporu ze strony załogi, zwłaszcza jeśli zmiany nie są odpowiednio skomunikowane i zrozumiane przez wszystkie szczeble organizacji.
W dłuższej perspektywie systemy MRP II mogą stać się podstawą do wprowadzenia bardziej zaawansowanych rozwiązań, takich jak ASCP, które optymalizują planowanie w warunkach ograniczonych zasobów. Dzięki takiej ewolucji możliwe jest jeszcze lepsze zarządzanie produkcją, minimalizacja ryzyka przestojów oraz optymalizacja kosztów operacyjnych. Wdrożenie nowoczesnych narzędzi planistycznych i analitycznych, które są w stanie sprostać dynamicznie zmieniającym się warunkom rynkowym, może stać się kluczowym czynnikiem sukcesu dla firm produkcyjnych, zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej.
Dla osób szukających pomocy w pisaniu prac z zarządzania polecamy serwis pisanie prac z zarządzania.